Polise taş atan çocukları ağır cezadan kurtaracak yasal düzenleme Meclis’ten geçti. Şimdi bütün gözler bu yasadan sonra Güneydoğu’da ne değişip ne değişmeyeceği…
Hemen her konuda olduğu gibi, Türkiye bu meselede de ikiye bölünmüş durumda. Bir kesim, yasadan sonra çocukların daha fazla istismar edileceğini ve polise taş atan çocuk sayısının daha da artacağını savunurken, kimi toplum mühendisleri ve hukukçular da, hükümetin attığı bu adımı son derece olumlu bularak, cezaevlerindeki çocukların tahliye edilecek olması, aileler üzerinde olumlu etki oluşturacaktır ve böylelikle PKK’nın istismar silahı elinden alınacak……
Peşinen “evet” ya da ” hayır” demek yerine süreci takip edip, gelişmeleri görmek lazım. Ancak unutmamak da gerekir ki, şu veya bu sebepten dolayı polise taş attı diye aylarca tutuklu kalan bir çocuk, istemese de hapisten çıktıktan sonra zaten azılı bir militan olacaktır.
Diliyoruz ki bu yasa en azından bu tehlikeli gidişatın önüne geçmiş olsun. Fakat bu arada ülkenin bir başka gerçeği daha var o da, “Sokak çocukları”dır.
Hemen her şehirde artık ciddi bir sorun haline gelen bu gerçek karşısında daha rasyonel, daha kalıcı ve daha kısa vadede sonuç verecek adımlar atılamaz mı?
Geçen yıl Erzurum’da da ciddi biçimde uç veren sokak çocuklarına dair, bir tespitte bulunmuş ve o gün için fotoğrafı şöyle çekmişiz……
Türkiye geliştikçe, kalkındıkça, refah düzeyi yükseldikçe, birçok sosyal soruna da gebe kalıyor. Tıpkı Batı toplumlarında olduğu gibi……
Kim tahmin ederdi ki, gün gelecek Türkiye gibi geleneklerine ve inancına bağlı bir ülkede, sayıları yüz binleri bulan “sokak çocukları” olacak ve bu çocuklar, başta uyuşturucu olmak üzere, çeşitli zararlı alışkanlıkların tuzağına düşecek……
Tahminlerden çok öte gelişmelere sahne oluyor ülkemiz……
Ve üstelik sadece büyük şehirler değil, hemen hemen tüm illerimiz ciddi biçimde sarsılıyor:
“Suçlu çocuklar” gerçeği!
Rivayetler muhtelif ama kesin olan şu ki, İstanbul ve benzer şehirlerimizde, devletin kayıt altına dahi alamadığı on binlerce suça bulaşmış çocuk var. Ve bu çocuklar artık sadece kendi geleceklerini karartmakla yetinmeyip, çevreye, topluma ve bütün bir ülkeye kalıcı zararlar veriyorlar. Hırsızlık ve gasp artık sıradan suç sayılıyor. Daha vahim suçlar giderek artıyor; örneğin, cinayet ve tecavüz gibi……
“Suçlu çocuklar” gerçeği öyle can yakmaya başladı ki, gelinen nokta şunu gösteriyor:
Tehdit altında olan iller sadece büyük kentler değil; irili ufaklı tüm şehirler bu sorunla boğuşmak zorunda kaldı.
İşte Erzurum……
Hem büyük olmayan orta ölçekli bir şehir, hem de aile bağları kuvvetli ve geleneksek yapı dimdik ayakta duran bir şehir……
Buna rağmen Erzurum’un son beş on yıldan buyana, sokak ve suçlu çocuk gerçeği var.
Şimdilik tiner kullanıyorlar ve ufak tefek suçlarla yetiniyorlar. Ama sorun bu hızla büyüdükçe göreceğiz ki, bu acı gerçek ağır faturalar ödememize neden olacaktır.
Bu sebeple Erzurum’u yöneten bürokratlar ve seçilmişler, hiç vakit geçirmeden kalıcı önlemler almak zorundalar. Sokağı çocuklara, çocukları da sokağa terk etmeye ya da sorunu sadece polise havale etmekle, dibe sürüklenmeye devam ederiz.
Çocuk Esirgeme Kurumu veya Sosyal Hizmetler bu meselenin hem içindedir, hem de değil……
İçindedir, kimsesiz ve sahipsiz çocuklar devlet tarafından bu amaçla kurulan kurumların himayesine alınır.
İçinde değildir, bu çocukların büyük çoğunlu kimsesiz veya sahip değiller. Anneleri-babaları da var aileleri de……Ama aileler artık bu çocukları kontrolden uzak noktada.
Bu yüzden diyoruz ki, bu sorunu asgariye indirmenin yolu ne sadece polisiye önlemleri artırmaktan geçer, ne de sosyal hizmetler kurumunu göreve davet etmekle……
Başta belediyeler olmak üzere, sivil toplum kuruluşları ve nihayetinde şehir halkı, artık bu mesele için elini taşın altına koymak zorunda.
Aksi halde devlet bu çocukları ıslah etmek veya cezalandırmak için ya hapishaneler açacaktır ya da çocuk yuvaları kuracaktır.
Bu asla kalıcı bir çözüm olmaz……
Bugün için yalnızca tiner çekip, ufak tefek hırsızlıklar yapan bu çocuklar, kalıcı bir eğitime ve sıcak bir aile ortamına kavuşmadığı zaman, ileride azılı suçlu olacaktır.
Adalet Bakanlığı Erzurum’da yeni bir merkez kuruyor. Tam adı nasıl olacak henüz bilmiyorum ama aldığım bilgiye göre, bu merkezde sokak çocukları veya suça bulaşmış çocuklar ıslah edilecekler, yeniden iyi birer birey olarak topluma kazandırılacaklar.
Şimdilik 200 kişilik bir kapasiteye sahip olması hedeflenen bu merkez ileride ihtiyaca göre daha da büyütülebilecekmiş.
Diyelim ki, yaşı küçük bir çocuk suç işledi. Örneğin birini bıçakla ölümcül derecede yaraladı veya öldürdü. Devlet bu çocukları hem ceza çeksin hem de ıslah olsun diye, şimdiye kadar “ıslah evleri”ne koyuyordu. Şimdi anlayış değişiyor artık.
Türkiye’de yalnızca dört ilde kurulacak yeni merkezlerde, ceza yerine eğitim olacak. Artı, suça meyilli çocuklar suça bulaşmadan evvel bu merkezlerde çeşitli süreçlere tabii tutulacaklar. Yani devlet sadece ceza vermek için çabalamayacak.
Cezadan önce, iyi bir eğitim……
Marketten küçük bir gofret çalan bir çocuk, bu yaptığının ayıp, günah ve suç olduğunu bilmez ve bir yerler tarafından dizginlenmez ise, yaşı ilerledikçe daha büyük suçları işleyecektir.
Tıpkı bugün cinayet ve tecavüz gibi ağır suçlara bulaşan çocuklar gibi……
Erzurum Cumhuriyet Başsavcısı Sinan Kuş’un, bu yönde çok ciddi bir çabası olduğunu biliyoruz.
Fakat bu çabanın aynısı diğer yöneticilerde de olmaz ise, bir kişinin çırpınması yeterli olmayacaktır. Belediye başkanları özellikle bu çabaya arka çıkıp, sosyal sorumluluk noktasında gereğini yapmalıdırlar.
Çevremizde görüyoruz ve biliyoruz; Erzurum’da artık sayıları yüzlerle ifade edilen sokak çocuğu var. Toplum bu çocuklara ne yazık ki, acıyarak mendil satın almakla iyilik yapmış olduğunu zannediyor. Oysa bu hareketler aslında sokak çocuğu sayısını hızla artırmaktadır.
Misal tersi örnekler de mevcut. Aynı Erzurum’da tamamen sokaktan toplanan çocukların oluşturduğu buz hokey takımı, ülke çapında başarılar elde etti ve o çocuklar polis sayesinde artık sokak çocuğu değiller. İşte bu olumlu örnekleri artırmalıyız ki, yakın bir gelecekte Erzurum’da kadınlarımız, çocuklarımız ve nihayetinde herkes sokakta yürürken endişeye kapılmasın…