Erzurum bulunduğu coğrafyada Anadolu’nun önemli merkezi konumunu hiç kaybetmedi. Anadolu’nun Kanatlı Kapısı konumundaki Erzurum, yüzyıllarca bu kapıdan Anadolu’ya giren kavimlere ev sahipliği yaptı.
Ticaret merkezi olmanın yanı sıra kültürlerin de sentezlendiği bir kent oldu.
Erzurum bulunduğu konum itibariyle dünya ülkelerinin ilgisini hep çekti ve yabancı misyon şeflerinin konuşlandığı bir şehir oldu.
Türk Hariciyesi dolaylı olarak elbette ki Erzurum ve coğrafya ile yakından ilgili…
Ancak müsteşar ve büyükelçi düzeyinde bölgeyi dolaşma, resmi yetkililerle, yöneticilerle basınla, STK’larla ve öğrencilerle görüşme çok sık yapılan bir uygulama değildi. En azından uzun yıllardır böyle bir çalışma yapılmamıştı.
İşte bu anlamda geçtiğimiz hafta önemli bir konuğumuz vardı.
Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı ve çiçeği burnunda Londra Büyükelçimiz Ünal Çeviköz, Erzurum’a geldi ve görüşmelerde bulundu.
Aslına bakarsanız fevkalade bir durum değil ancak, yabancı misyon şeflerinin sıkça ziyaret ettikleri kente Dışişleri Bakanlığının da ilgi göstermesi önemliydi.
Müsteşar yardımcısı görüşmelerde bulundu, Dışişlerinin politikalarını anlattı ve çeşitli konumlardaki insanların görüşlerini dinledi…
Ve tabii ki, Gazeteciler Cemiyetine de uğradı… Türk Dış Politikasının bölgesel hareketliliğini anlattı, görüşleri dinledi…
“Kadim Kent” görüşümüze katılan Büyükelçi; “Görüştüğüm hemen bir çok kişi çok donanımlıydı ve bundan son derecede mutlu oldum” dedi…
Bu bir anlamda yaşadığımız kentteki yönetici, basın, STK ve öğrencilerin niteliğini göstermesi açısından da önemliydi.
***
Ve, Dışişlerinin bölge açılımı…
Dışişleri Bakanlığı Erzurum’u önemsiyor.
Çünkü Erzurum, gerçekten de Anadolu’nun Orta Asya’ya ve o coğrafyanın da Anadolu ve Avrupa’ya giriş kapısı…
Erzurum, Kafkaslara ve İran’a ulaşılabilecek en yakın ve donanımlı merkez…
Tarihi, kültürel, ekonomik birikimi ve bugün hızla yükselen diğer özellikleri ile fevkalade önemli bir kent…
Bin yıllık üniversite geleneği, yanı sıra yeni kurulacak üniversiteleri ile Eğitim kenti;
Coğrafyanın bahşettiği imkanlarıyla ve yeni yapılanmasıyla geleceğin Kış Turizm Merkezi;
Geleneksel ve bölge ülkeleriyle ortak kültürü ile Türk dünyasını ve bölge ülkelerini kendine çeken bir cazibe merkezi bir şehir…
İşte böylesi özellikleri ön plana çıkan bir kentin kendi haline bırakılması düşünülemez.
Erzurum’a ilgi duyan ülkeler bunu biliyor ve bu doğrultuda ilgilerini devam ettiriyorlar.
Büyükelçi Ünal Çeviköz de diyor ki; “Erzurum bulunduğu coğrafyada önemli bir rol üstlenmelidir. Bunu üniversitedeki kurumları ile başarabilir. Atatürk Üniversitesi’nde uluslar arası ilişkiler bölümü açılması, Ortadoğu ve Kafkasya Araştırmalar Merkezi bulunması ve Türk-Ermeni İlişkileri Araştırma Merkezi olması sebebiyle önemli bir görev üstlenmiştir.”
Öte yandan Erzurum, ticari ve enerji nakil hatları bakımından da bir kavşak noktası. Kafkasya’daki komşularımızla oluşacak istikrar ve tüm bölgenin için oluşturulan Türkiye Cumhuriyeti Kafkasya İstikrar ve İşbirliği Platformunu da çalışmalarını sürdürüyor.
Ünal Çeviköz, bölge ülkeleri ile olan ilişkileri özetlerken, Erzurum ve bölgenin Ermeni zulmünden nasıl etkilendiğinin farkında ve her iki ülkenin parlamentolarında bulunan Protokollerin onaylanıp yürürlüğe girmesi ile ilgili olarak da; ”Tarihten gereken dersleri alıp, husumet yerine birlikte çalışma egzersizleri çıkarmak için çalışmalar yapma eğilimini çıkarmalıyız. Tarihi tarihçilere ve tarihçilerin yapacağı bilimsel çalışmalara bırakmak gerekir. Yargısız infaz olmamalı.” Diyor…
Bizim de düşüncemiz o doğrultuda…
Bunu yaparken kardeşlerimizi incitmememiz gerekiyor.
***
Yaklaşık 3,5 asırdan bu yana dünyada değişmeyen tek sınır olan İran üzerine konuşurken, “Erzurum İran Kafkasya, hatta Irak Suriye gibi komşularımızın bulunduğu bölgeye yakın olması sebebiyle önemli bir rol üstlenebilir.“ diyor…
Bu anlamda Atatürk Üniversitesi’nin yakında gerçekleştireceği “İpek Yolu Rektörler Toplantısı” kuşkusuz büyük önem taşıyor. Erzurum, tarihi İpek Yolu kavşağındaki önemli kültür merkezi olarak bir misyonu yerine getiriyor…
Bulunduğu coğrafyanın büyük kenti olmak bu olsa gerek…
***
Evet, geçtiğimiz hafta önemli bir konuk ağırladık…
Dışişleri Müsteşar Yardımcısı ve Londra Büyükelçisi Ünal Çeviköz ile bölgemiz politikaları üzerine fikir antrenmanı yaptık.
Gördük ki Dış İşleri Bakanlığımız da yeni bir politikanın uygulamasını yaygınlaştırmak istiyor.
Büyükelçi Çeviköz; “Anadolu kentleriyle daha yakından ilgilenmeyi arzu ettiklerini ve kendisinin de bu bağlamda Erzurum’a geldiğini; Anadolu illerini gezerek Türk dış politikasındaki atılımlar ve yeni bazı uygulamalar hakkında kamuoyunu bilgilendirmeye çalıştıklarını” ifade ediyor.
Bu gezinin Erzurum’dan başlaması da ayrıca önemli…
Feridun Fazıl ÖZSOY