Tarih 22 Aralık 1914…

Hedef Sarıkamış…

Üçüncü Orduya bağlı 9., 10. ve 11. Kolordular harekata başlar…

Amaç, Oltu, Örtülü (Şenkaya), Bardız, Selim yönünden ilerlemek veSarıkamış’ı üç yönden çevirip Rusları kıskaç harekâtı ile imha etmek…

İşte bu amaçla 10.Kolordu Sivas karargâhından, 11.Kolordu Elazığkarargâhından harekete geçer ve aynı zamanda 3.Ordunun da karargâhı olanErzurum Kalesindeki 9.Kolordu ile ortak harekât başlatır…

Komutanlar, Ahmet Fevzi Paşa, Hafız Hakkı Paşa ve Abdülkerim Paşa’dır…

***

Öncelikli hedef Sarıkamış’tı…

Onun için de harekâtın adı askeri tarihe Sarıkamış Harekâtı olarak geçti.
Aslında Sarıkamış, bu üç kolordunun ilk varmak istediği yerdi. Yıllardır Rus işgali altında olan bu Türk beldesi artık kurtarılmalı ve Kafkasya’nın yolu açılmalıydı.
Kafkasya, Osmanlı ordusunun ulaşmak istediği asıl hedef…
Ulaşılmalı ki, eski ve görkemli güce kavuşmalı ve ittifak ettiğimiz Almanlarla düşmana kati darbe indirilmeli…
İşte bunun içindir ki bu harekâtın genel adı Kafkasya Harekâtıdır…
Sarıkamış, bu koca bütünün sadece ufak bir ayrıntısı ama önemli bir eşiğidir.

***

İşte Erzurum’dan hareket eden bu üç kolordunun amacı budur ve başında başkomutan Enver Paşa vardır.
Harekât planı için “mükemmel” diyor, askeri tarihçiler…

Ancak plan tam uygulanmalı ve dışına çıkılmamalıdır.
Üç değişik koldun hareket eden kolordular, belirlenen zamanda Sarıkamış önünde buluşmalı ve Rusları buradan kovmalıdır.
Ancak plan istenildiği gibi gelişmez.
11. Kolordu bir türlü Köprüköy ve Horasan’ı öteleyemez… Kanlı çarpışmalar yaşanır ancak ilerleme olmaz…
10. Kolordu Oltu üzerinden Şenkaya istikametine ilerler, Rusları sürerek…

Ancak Kosor boğazında Sarıkamış yönüne ilerlemek varken Ardahan yönüne döner ve harekât planının dışına çıkar.

Neden sonradır ki, Enver Paşa’nın uyarısı ile Allahuekber yönüne dönerek burayı aşıp Sarıkamış’a ulaşmak ister.
Mevsim karakış, soğuk acımasızdır.
Ormanın kuytularında soğuktan saklanıp, Allahuekber’in zirvesine çıkınca, dondurucu soğuk ölüm kusarcasına bir kolorduyu girdabına alır.
Koca bir kolordu Allahuekber dağında donar.

Can pazarından kurtulan yalnızca iki bin civarındaki asker Sarıkamış önlerine varır bitkin bir şekilde…

***

 Sarıkamış önüne kayıpsız varabilen tek güç, Enver Paşanın komutasındaki 9. Kolordudur.

9.Kolordu, Sarıkamış’ın varoşlarına kadar giren…

Ancak nedendir bilinmez, geceyi ormanda geçirmeye karar veren bu muzaffer kolordu; geceyi sabaha çıkarır ama ağaç kovuklarında donmuş, birbirine sarılmış Mehmetçiklerle…

***

Sarıkamış Harekatı tam bir faciadır.

Ancak Allahuekber şehitleri,  (bu harekatta şehit olan binlerce Mehmetçik Allahuekber Şehidi olarak anılmaktadır)  bu harekatta Türk askerinin çelik iradesinin, komutanına itaatin abideleşmiş şekli olarakgönüllerde ve tarihte yerini alır…

***

 Dün Sarıkamış Harekatı’nın başlamasının 97. Yılı etkinlikleri vardı.

Allahuekber Dağı’nın eteklerinde kurulu Şenkaya ilçemizin Gaziler köyündeki şehitlikten başlayan yürüyüş, Sarıkamış’ta sona erdi. Sarıkamış Şehitliği’nde toplanan insanlar karlar altındaki Mehmetçik’e minnet ve şükran duygularını gönderdi.
Kanları ile coğrafyayı vatan yapan kahramanlar, ruhunuz şad olsun…

Feridun Fazıl ÖZSOY