Her seçimden önce siyasi partiler ve seçim yasasının, siyasi partiler yasasının değişmesi gündeme gelir. Ancak meclisteki partiler seçim bittikten sonra bu değişikliği bir sonraki seçime kadar unuturlar.
Şimdi hükümet Seçim Kanunu’nda bir takım değişiklikleri içeren paketle kamuoyunun karşısına çıktı. Silah altındaki askerlerin oy kullanmasından tutun, seçilme yaşının 18’e indirilmesine, daraltılmış bölge uygulamasına varıncaya kadar değişikler önümüzdeki günlerde gündemi işgal edecek. Peki paketteki değişiklikler demokrasiye mi yoksa partilere mi hizmet edecek?
Önce pakette neler var onlardan bahsedelim. Öncelikle 18 yaşını dolduran vatandaşlara seçilme hakkı da geliyor. Öyleya kendini yönetenleri seçme kabiliyetini gösterenler neden aday olmasın ki? 18 yaşını dolduran her Türk vatandaşının seçilme hakkına sahip olduğunun yer alacağı, aynı maddede silah altında bulunan er ve erbaşların da oy kullanabilecekleri yönünde değişiklik yapılıyor.

Doğal olarak 18’inde vekil seçilen askerliğini tecil ettirecek.
Bir diğer değişiklik ise silah altında bulunan er ve erbaşların, askeri öğrencilerin oy kullanmasının yolunu açıyor. Kışlalarda nasıl siyasi propaganda yapılacak işin bu kısmı muamma.
Paketteki bir diğer değişiklik ise dar bölgeli seçim uygulaması.Yani Türkiye 550 bölgeye ayrılacak ve her bölgeden seçilen milletvekilleri Parlamento’ya girecek. Bölgeler belirlenirken nüfus mu yoksa yüzölçümü mü dikkate alınacak henüz bilmiyoruz.
Bunlar AK Parti’nin meclise sunacağı değişiklik önerileri. Bu değişikliklerin sakıncalarından bahsetmeden önce pakette olmayan ancak demokratikleşme adına değiştirilmesi elzem olan hususlardan bahsedelim.
Kanun değişikliğinde, “Siyasi Partiler Kanunu”yla ilgili bir düzenleme yapılmıyor. Bundan önce nasılsa bundan sonra da sistem aynı şekilde işleyecek. Genel başkanların mübarek dudakları arasından çıkan isimler listelerde yer alacak. Milletin vekili değil genel başkanın emir eri olan siyasiler bundan böyle genel başkanlarının gözünün içine bakacak. Seçmen önüne konulan isimleri adet yerine gelsin misali sandık başına gidip oylayacak.
Seçim barajı da değişmiyor. Seçmenlerin dünya görüşleri doğrultusunda inandıkları partiye verdikleri yüzde 10’un altındaki oylar heba olacak. Sandıktan birinci çıkan parti bu oyların üzerine çökecek. İrade, meclise tam manasıyla yansımayacak.
Gelelim yapılan değişikliklerin sakıncalarına;
18 yaşını dolduranlar seçimlerde aday olabilecek. Henüz eğitimini tamamlamamış, erkekler için askerliğini tamamlamış gençler milletvekili olabilecek. “18 yaşındaki gençler madem oy kullanıp kendilerini yönetecek insanları seçebiliyor, aday da olabilirler” diyebilirsiniz.

Ancak hiçbir gelişmiş ülkede bu uygulamanın benzeri yok. Yalnızca diktatörlükle yönetilen ülkelerde benzer uygulamalara rastlanıyor. Diktatör öldükten sonra koltuğa kaç yaşında olursa olsun oğlu geçebiliyor. Genç nüfusu temsilen kontenjan ayrılabilir, ancak genel bir değişiklik ciddi sakıncalar doğurur. Partisinde ağırlığı güçlü olan siyasiler çocuklarını “Hadi bitir oğlum şu liseyi yaşın geldi seni mebus yapalım” der mi? Dememesinin önünde bir engel yok.
Gelelim silah altındaki er ve erbaşlar ile askeri okullardaki öğrencilerin oy kullanabilmesine. Son derece demokratik gibi görünen bu değişikliğinde bir takım sakıncaları var. Kışlalar siyasete girmesin diye bas bas bağırılırken, komutanlar siyasete müdahale edeceklerdi diye cezaevlerinde çürütülürken bu değişikliğin hangi amaca hizmet edeceğini anlamak mümkün değil. Siyasiler, “Nasıl olsa bunlar geçmişten beri siyasetin içinde olmak istiyorlar, darbe yapıyorlar, yönetimi ele geçiriyorlar. Verelim oy kullanma hakkını hiç değilse kontrolümüzde olurlar” diye düşünmüş olabilirler.
Bir de siyasi propaganda meselesi var. Askerlerin gazinoda toplanıp adayların onlara nutuk atması mı sağlanacak? Türkiye’de siyasi propagandanın binbir türlü hali var. “Bana oy verirseniz, askerlikte sabah sporunun kaldırılması için yasa teklifi hazırlayacağım, ben tek tip elbisenin kalmasını sağlayacağım” gibi seçim bildirileriyle, parti logolu hücum yelekleriyle karşılaşabiliriz.