Paranoya toplum içerisinde oldukça nadir görülen ancak ruhsal yönden yıkıcı etkileri oldukça fazla olan ruhsal bir problemdir. Paranoya yani diğer bir adıyla sanrılı bozukluk birbiriyle ilişkili durumların gerçek olmasa dahi kişinin bilinç altına yerleştiği ve yaşam kalitesini oldukça etkileyen bir hastalıktır. Paranoya nedenleri nelerdir, kimlerde görülür şeklindeki soruların cevabını alabilmek için yazımızın devamını okuyabilirsiniz.
Paronoyanın görüldüğü kişilerde bu hastalık paranoid kişilik bozukluğu şeklinde isimlendirilmektedir. Bu paranoid kişilik bozukluğu durumu oldukça uzun süren bir durumdur ve kişinin günlük aktivitelerini ve ilişkilerini derinden etkilemeyen ancak kişinin kendi içerisindeki düşüncelerini oldukça olumsuz bir biçimde etkileyen bir hastalıktır.
Paranoya yaşayan kişiler her ne kadar kendi içerisinde bu durumu yaşasa da kimi zaman düşüncelerini dışa vurabilmektedir. Bu durumda çevresindekiler tarafından dışlanabilmekte veya yaptırım uygulanabilmektedir.
Paranoid kişilik bozukluğuna sahip olan kişiler genellikle hastalığını gizlemekte ve kendilerinin hasta olduğunu kabul etmemektedirler. Bu nedenle paranoya yaşayan kişilerin hastaneye başvurma oranları oldukça azdır. Hastaneye genellikle ilerleyen evrelerde yatırıldığı için kişilerde görülen belirtiler şiddetlenmekte ve tedavi zorlaşmaktadır.
Paranoyanın Nedenleri Nelerdir ?
Paranoya rahatsızlığının henüz tam olarak neyden kaynaklandığı bilinmemektedir. Paranoid kişilik bozukluğuna sahip olan kişilerde yapılan araştırmalarda beyin yapısı incelenen kişilerde herhangi bir hasara veya bozukluğa rastlanılmamıştır. Ancak paranoyanın anormal algıları normal algılamaktan ve değerlendirmekten dolayı kaynaklandığı düşünülmektedir.
Nöroloji ve ruh sağlığı alanında başarılı çalışmalar ile ismini duyuran Freud’a göre paranoid kişilik bozukluğu hastalığı yaşayan kişiler kendi içerisinde normal olarak kabul edilmeyen bir durumu inkar eder ve çevresindekilerde de bu durumun olduğuna inanarak bu durumu yansıtır. Bu durumda paranoya tedavi edilmezse ne olur sorusuna verilecek en iyi cevapta kişinin zamanla çevresindekileri kayıp edeceği yönünde olacaktır.
Her ne kadar paranoyanın tam olarak neyden kaynaklandığı bilinmese de bazı faktörler paranoyanın gelişmesine neden olabilmektedir. Bunlar;
- Kadın olmak
- Hayatı boyunca çeşitli travmalara maruz kalmak
- Ailede başta paranoya olmak üzere çeşitli ruh sağlığı hastalıklarının mevcut olması
- Duyu kaybı
- Ekonomik düzeyin düşük olması
- Göçmen olmak
- Evlenmemek gibi faktörler paranoid kişilik bozukluğuna yakalanma olasılığını büyük oranda arttırmaktadır.
Paranoyanın Belirtileri Nelerdir ?
Paranoid kişilik bozukluğu yaşayan kişilerde gerçek dışı olayları algılamanın dışında herhangi bir belirti ve bulgu görülmemektedir. Paranoya yaşayan birey algıladığı sanrılara göre kendilerini biçimlendirir ve onlara göre hareketlerde bulunurlar. Ancak kimi durumlarda paranoya yaşayan kişilerde sanrıların yanı sıra anksiyete veya depresyon gibi ek problemler de ortaya çıkabilmektedir.
Paranoya yaşayan kişilerde en yaygın görülen durum herhangi bir kötülüğün kişinin başına geleceğini düşünmesidir. Bu durumda bireyler takip edildiğini, başına zarar geleceğini veya işkence gördüğünü düşünebilmektedir.
Paranoya yaşayan kişilerde yaygın görülen diğer bir durum ise kıskançlık paranoyasıdır. Kıskançlık paranoyasına sahip olan kişiler eşlerini veya sevgililerini fazla miktarda kıskanır. Hayat arkadaşlarının kendini aldattığını veya kendini sevmediğini düşüncelerine kapılabilmektedirler. Paranoid kişiler bunun gerçek olduğunu düşündükleri için tepkileri de o oranda gerçek olmaktadır.
Eğer birey somatik paranoyaya yakalanmış ise sürekli kendinde bir hastalığın olduğunu düşünmektedirler. Yapılan testlere rağmen kendisinde hastalığın olduğunu ve doktorların bunu bulamadığını düşünmektedirler.
Bunların yanı sıra kendinin büyük bir ünlü olduğuna inanan veya kendinin zengin bir iş adamı olduğunu düşünmesine neden olan paranoya türleri de bulunmaktadır.
Paranoyanın Tedavisi Nasıldır ?
Paranoya tedavisi hasta ve çevresi için oldukça önemlidir. Hastalık dışarıdan kolaylıkla fark edilmediği için ve hasta durumu kabullenemediği için tedavi güçleşmekte süresi uzamaktadır. Tedavinin de başarı ile tamamlanabilmesi için hastanın durumu kabullenmesi gerekmektedir.
Paranoid kişilik bozukluğu tedavisinde ilaç tedavileriile beraber psikoterapi uygulamaları da yapılmaktadır. Bu tedavi yöntemleri ayaktan yapılabileceği gibi şiddetli belirtiler gösteren hastalar için psikiyatri doktorları kararı ile hastaneye yatış ile de yapılabilmektedir.
Paranoid kişilik bozukluğu olan hastalarda ilaç tedavisi olarak risperidon, olanzapin ve pimozidin etken maddeli antipiskotiler kullanılmaktadır.
ERZURUM'DA HAVA
Bir yanıt yazın