Tarihi ipek yolu kavşağının önemli ticaret ve kültür kenti Erzurum…

Çeşitli kültürlerin sentezlendiği kent Erzurum…

Bu ifadeler yaşadığımız kent için söylenen cümlelerden sadece ikisi…

***

Gerçekten de tarihi süreç içerisinde Erzurum’a baktığımızda farklılık hemen gözleniyor.

Bulunduğu bölgede ve Anadolu coğrafyasında Erzurum hep önemli ve önde oldu. 

Erzurum, Anadolu’nun ilk kentleşen şehirlerinden birisidir. Anadolu’nun giriş kapısı olması bakımından bir çok kültürün gelişip, yayıldığı bir merkez oldu. Bu itibarla yine Anadolu’nun ilk üniversite kentlerinden birisidir Erzurum…

Türk tarihinde önemli bir Selçuklu kent merkezi olan Erzurum, Osmanlılar döneminde şehzade şehri olmadı ama, çok önemli bir Osmanlı eyalet merkezi konumunu korudu.

***

Geleneksel kent kültürünün yaşatıldığı Erzurum, bu özelliği ile çevre illere örnek olmuş ve bu illerin gelişmesinde önder konumunu korumuştur.

 1900’lü yıllarda bugünün küresel güçlerinin konsolosluklarını barındıran Erzurum, bu özelliği ile diplomatik misyon kentidir.

 Öyle ki, Amerikan misyoner kültür merkezi bile bu kenttedir.

***

Bu şehir tarihi ve kültürel değerleri ile yüzleşmeli ve bu değerlerinin yok olmaması karşısında duyarlı ve tepkili olmalıdır.

Bir gününüzü kendinize ve bu şehre ayırınız ve Erzurum’a bakarak dolaşınız, feryadımı duyacaksınız.

Mecidiye tabyalarına uğrayın bu eserin yürekler acısı halini görün.

Mahalle başından Kongre semtine doğru yürüyün, Kombostu’nun kahvesinin bulunduğu yerde bir çay için ve çevrenize bakın.

Oradan Gümrük Hanı’na uğrayın, bir zamanların ticaret kervanlarını hayal edin.

Yegenağa semtinde ayakta kalabilen Erzurum Konaklarının ve evlerinin insanların bütün acımasızlığı, hoyratlığı ve duyarsızlığı karşısındaki direncini görün.

Bir de Erzurum kalesine çıkın ve şehirdeki çirkin yapılaşmayı seyredin.

Sonra , 1600’lü yılların sonunda Erzurum’a gelen Rus Şair ve yazar Puşkin’i alın ve okuyun..

Daha sonra Evliya Çelebi’nin seyahatnamesinde Erzurum için söylediklerine bakın…

Ve,

Türk Edebiyatı’nın ünlü Şair ve Yazarı Ahmet Hamdi Tanpınar’ın ‘Beş Şehir’ini okuyun…   Koca Anadolu’da adına kitap yazılan altıncı şehir yok…

Beş Şehir’de Erzurum için neler yazılmış okuyunuz.

Erzurum için yazılan diğer yazıları ve şiirleri de okuyunuz.

Göreceksiniz ki bir zamanların Erzurum’u bu günkü gibi değil…

Daha duyarlı, daha entelektüel bir kent Erzurum…

Geçmişten gelen önemli bir tarih ve kültür mirasımız var ama henüz daha bir Etnografya Müzemiz yok…

2011 yaklaşıyor,

Kentin sosyal ve kültürel alanlarıyla bu uluslar arası organizasyona hazır hale getirilmesi gerek.

***

Şehirle ve kendimizle yüzleşelim…

Bunu yaparken çevremizdeki şehirlere de bakalım.

Dün ne durumdaydılar, bu gün hangi ufuklara yelken açıyorlar…

Ve,

Biz ne yapıyoruz, ne yapmalıyız?..

Uluslar arası organizasyona az bir zaman kaldı ve Erzurum’un hali ortada…

Bilmem anlatabildim mi?..

Feridun Fazıl ÖZSOY