Tarihi ipek yolu kavşağının önemli ticaret ve kültür kenti Erzurum…

Çeşitli kültürlerin sentezlendiği kent Erzurum…

Bu ifadeler yaşadığımız kent için söylenen cümlelerden sadece ikisi…

***

Gerçekten de tarihi süreç içerisinde Erzurum’a baktığımızda farklılık hemen gözleniyor.

Bulunduğu bölgede ve Anadolu coğrafyasında Erzurum hep önemli ve önde oldu. 

Erzurum, Anadolu’nun ilk kentleşen şehirlerinden birisidir. Anadolu’nun giriş kapısı olması bakımından bir çok kültürün gelişip, yayıldığı bir merkez oldu. Bu itibarla yine Anadolu’nun ilk üniversite kentlerinden birisidir Erzurum…

Türk tarihinde önemli bir Selçuklu kent merkezi olan Erzurum, Osmanlılar döneminde şehzade şehri olmadı ama, çok önemli bir Osmanlı eyalet merkezi konumunu korudu.

***

Geleneksel kent kültürünün yaşatıldığı Erzurum, bu özelliği ile çevre illere örnek ve yanı sıra da bu illerin gelişmesinde önder oldu. 

1900’lü yıllarda bu günün küresel güçlerinin konsolosluklarını barındıran Erzurum, bu özelliği ile de diplomatik bir konumdadır. Öyle ki, Amerikan misyoner kültür merkezi bile bu kenttedir.

Bu şehir tarihi ve kültürel değerleri ile yüzleşmeli ve bu değerlerinin yok olmaması karşısında duyarlı ve tepkili olmalıdır.

Bir gününüzü kendinize ve bu şehre ayırınız ve Erzurum’a bakarak dolaşınız, feryadımı duyacaksınız.

Mecidiye’ye uğrayın bu eserin yürekler acısı halini görün.

Mahalle başından Kongre semtine doğru yürüyün. Kombostu’nun kahvesinin bulunduğu yerde bir çay için ve çevrenize bakın.

Oradan Gümrük hanına uğrayın, bir zamanların ticaret kervanlarını hayal edin.

Yegenağa semtinde ayakta kalabilen Erzurum Konaklarının ve evlerinin insanların bütün acımasızlığı, hoyratlığı ve duyarsızlığı karşısındaki direncini görün.

Bir de Erzurum kalesine çıkın ve şehirdeki çirkin yapılaşmaya bakın.

Sonra , 1600’lü yılların sonunda Erzurum’a gelen Rus Şair ve yazar Puşkin’i alın ve okuyun..

Daha sonra Evliya Çelebi’nin seyahatnamesinde Erzurum için söylediklerine bakın…

Ve,

Türk Edebiyatı’nın ünlü Şair ve Yazarı Ahmet Hamdi Tanpınar’ın ‘Beş Şehir’ini okuyun… 

 Koca Anadolu’da adına kitap yazılan altıncı şehir yok…

Erzurum için yazılan diğer yazıları ve şiirleri de okuyunuz.

Göreceksiniz ki bir zamanların Erzurum’u bu günkü gibi değil…

Daha duyarlı, daha entelektüel bir kent Erzurum…

Kentin sosyal ve kültürel alanlarıyla bu uluslar arası organizasyona hazır hale getirilmesi gerek.

***

Yakutiye Belediye Başkanı Ali Korkut, bu anlamda bir çalışma başlattı.

 Ayakta kalabilen Erzurum evlerini, bütçesi olanak sağladığı ölçüde alıp restore ederek şehir kültürüne sunmaya hazırlanıyor. 

Erzurum’un önemli kültür mirası ve Anadolu’daki ilk üniversitelerden olan Yakutiye Medresesi’nin çevresini açıp, yeni bir düzenlemeyle ortaya çıkarmayı planlıyor.

Çifte Minareli Medresenin çevresindeki ucubeleri bir an önce ortadan kaldırmayı planlıyor.

Eski Erzurum’u yaşatmağa çalışan ve ayakta kalma mücadelesi veren Yeğenağa Mahallesi ile ilgili ciddi planları var…

Şehrin entelektüellerinin ve diğer yöneticilerinin bu çabalar destek olması gerekiyor.

***

Şehirle ve kendimizle yüzleşelim…

Bunu yaparken çevremizdeki şehirlere de bakalım.

Dün ne durumdaydılar, bu gün hangi ufuklara yelken açıyorlar…

Ve,

Biz ne yapıyoruz, ne yapmalıyız?..

Feridun Fazıl ÖZSOY