Büyük Çerkes Sürgününün 147. yılında, Yakutiye Gençlik Kolları Başkanı Eren AKIN, düzenleyecekleri anma programı öncesinde günün önemini belirten yazılı bir açıklama yaptı.

Büyük Çerkes Sürgünü 1864 yılının 21 Mayıs’ında başlar.; tarihin en trajik sürgününe sahne maruz kalan Çerkesler sürgün yolunda kaybettikleri on binlerce insanı anacaklar.

Newyork Times gazetesinde yazılar yazan Karl Marx, insanlığın dikkatini Çerkes Direnişine çekmek için şunları dile getirir: “Ey dünya,ey insanlık!” Ama hiçbir yerden destek ve yardım görmeyen Çerkesler yenilir,bölge 1863 sonunda Rus ordularınca işgal edilir. İşgal ordusu komutanı Kafkasya Savaşlarının bittiğini ilan ettiği 21 Mayıs günü “Büyük Sürgün” başlar.

Heyhat! “Dağlıları zorla ve bizim istediğimiz yerlere göndermeliyiz. Gerekiyorsa Don yöresine sürmeliyiz.Bizim esas gayemiz Kafkas Dağlarının eteklerindeki bölgelere Rusları yerleştirmektir.Ancak bunu şimdiden dağlılara hissettirmeyelim.” diyen Kafkasya Orduları Kurmay Başkanı Milyutin’in unuttuğu bir şey yok muydu? İnsanları vatanlarından çıkarabilirsiniz, ama vatanları insanların kalplerinden asla çıkaramazsınız.

“Gemicilerin gözü doymuyordu.50-60 kişilik gemiye 200-300 kişi alıyorlardı. Biraz su ve ekmekle yola çıkmışlardı.5-6 günü aşınca bunlar tükeniyor ve açlıktan salgın hastalıklara yakalanıyor,yolda ölüyorlar ve onlarda denize atılıyordu.600 kişiyle çıkan gemiden 370 kişi sağ çıkabilmişti.” diyor Fransız bir gazeteci.Bunlarla ilgili rakamlar verir tarih kitapları. Hangisi doğru bilinmez.Kaçı çıkabilmiştir karşı kıyıya,kaçı öldürüldü denize atılmıştır,kaçı kudurmuş dalgalara dayanamayıp parçalanan gemilerle birlikte denizde yitmiş bilinmez.Bebeğin ölü olduğu anlaşılmasın diye onu günlerce deli denizde kucağında tutup pıpışlayan, ona ninniler söyleyen bir annenin öyküsünü okumuştum; ölü olduğu anlaşılan bebek hoyrat ellerce denize atılınca kendisini sessizce sulara bırakan bir Çerkes kadınının öyküsü…

Kısaca 21 Mayıs 1864 tarihi hepimizin hafızasında derin izler yaratan ve içimizi kanatan bir tarih. Rusların Kafkasya’ya yerleşme politikasının sonucu olarak; sadece 1 milyon 500 bin Kafkasyalı yurdundan olmuş, binlercesi sürgün yolculuğunda açlık ve kötü koşullara yenik düşerek can vermiş, binlercesi Karadeniz in dalgalarına dayanamayıp gemilerin batmasıyla engin sularda boğulmuş, yüzlercesi kalıcı hastalığa yakalanmış, binlercesi getirildikleri yerlerde köle gibi satılmışlardır. Bizde Yakutiye Gençlik Kolları Başkanlığı olarak sürgün yolunda kaybedilen Çerkeslerin anısına 22 Mayıs Pazar günü bir anma programı yapacağız.