Orman ve Su İşleri Bakanlığı’ndan ayı açıklaması ;
“İnsan yaban hayatının yaşama alanlarına serbestçe yerleşme hakkına sahip değildir”
Yaban hayvanların yaşadığı alanlara girip bu sahalardaki ot ve diğer besinleri kendi hayvanlarına yedirerek yabani hayvanları aç bırakmak, onların barınma, uyuma, gezinme, beslenme ve büyüme alanlarına yerleşmek, yaylak ve kışlak kurmak, yaban hayvanlarını açlığa ve binlerce yıldan beri yaşadığı yerleri terk etme zorunda bırakmak insana verilmiş hak değildir”

“Konu hakkında uzman olmayan kişilerce yapılan ve bilimsel verilere dayanmayan açıklamalar gerçekleri yansıtmamaktadır”

Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nca, Erzurum’un İspir İlçesine bağlı Yeşilyurt Köyü’nde ayı saldırısı sonucu iki kişinin hayatını kaybetmesiyle ilgili olarak yapılan yazılı açıklamada, kamuoyunun konuyla ilgili olarak sağlıklı bilgilendirilemediği bildirildi.
Erzurumlu hayvan sever Semra Şimşek tarafından Orman ve Su İşleri Bakanlığı’na gönderilen dilekçeye yazılı olarak cevap veren Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Yaban Hayatı Koruma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı Veteriner Hekim Hasan Emir, söz konusu ayının kuduz taşıma riski yada yaralı olma ihtimalinin yüksek olduğunu bildirdi.

Bahse konu Ayının koruma altına alınan yaban hayvanlardan olduğu belirtilen açıklamada, “4915 sayılı Kara Avcılığı Kanununa dayanlarak çıkarılan Av ve Yaban Hayvanlarının ve Yaşam Alanlarının Korunması, Zararlılarıyla Mücadele Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik 54. maddesinin (c) bendinde halk sağlığını tehdit eden yaban hayvanlarının zararlı olanları ile mücadele; ilgili kişi, kurum veya kuruluşların talebine istinaden, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının mahalli teşkilatından, mahallinde inceleme yapılarak hazırlanacak rapor doğrultusunda, ulusal ve uluslar arası mevzuat kapsamında Genel Müdürlük tarafından çıkarılacak usul ve esaslar çerçevesinde mücadele yapılacağı yönetmelikte yer almıştır.

Konunun aciliyeti nedeniyle konu hakkında Erzurum İl Müdürlüğü ile telefonla irtibata geçilerek hayvanın yakalanarak Genel Müdürlüğümüz Rehabilite merkezine yönlendirilmesi mümkün değilse etkisiz hale getirilerek gerekli işlemin yapılması iletilmiştir. Ancak mevzuat uyarınca kuduz hastalığı taşıma riski taşıyor ise Tarım İl Müdürlüğü ile gerekli koordinasyonun yapılarak kuduz şüphesi taşıyan ayının, yörede oluşturulacak avcılık belgesine sahip avcılar aracılığı ile takip edilmesi, söz konusu ayıya rastlanması durumunda vurularak alandan çıkartılması ve Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına bağlı laboratuarda araştırma yapılmak üzere adı geçen Bakanlık İl Müdürlüğü elemanları tarafından örnek alınmasında yardımcı olunması, bahse konu ayı saldırısına maruz kalan kişilerle temasta bulunan kişilerin kuduz hastalığı açısından uyarılarak sağlık kuruluşlarına başvurmalarının sağlanması hususlarında Erzurum İl Müdürlüğüne talimat verilmiştir. Söz konusu olay üzerine konu hakkında uzman olmayan bir çok kişi tarafından basına çeşitli açıklamalar yapılmakta, bilimsel hiç bir dayanağı olmayan görüşler ifade edilmektedir.

Oysa ayıların gündüz vakti insanlara saldırması olayı son derece nadir karşılaşılan bir olay olup, bu konuda uzman kişilerce belirtildiği gibi bu tip olaylar sağlıklı bir ayı davranışı olarak kabul edilmemektedir. Daha önceden Romanya’da da benzer bir olay yaşanmış olup, bu olaya neden olan ayının kuduz olduğu anlaşılmıştır. Yine bu şekilde insana yakınlaşmaya ve saldırmaya alışan yırtıcı hayvanların yine aynı davranışı sergileme ihtimali son derece büyük olup, bu gibi davranış bozukluğu gösteren hayvanlar diğer ülkelerde de vurularak alandan çıkarılmaktadır. Yukarıda da ifade edildiği gibi ülkemizde son çare olarak bu yola başvurulmaktadır” denildi.

Bahse konu olayın sıklıkla karşılaşılan bir durum olmadığı, saldırıyı gerçekleştiren ayının hasta ya da yaralı olma ihtimali son derece büyük olduğu ifade edilen açıklamada şu görüşlere yer verildi; “Konu hakkında uzman olmayan kişilerce yapılan ve bilimsel verilere dayanmayan açıklamaların gerçekleri yansıtmadığı görülmektedir.

Yine insan ayı çatışmasının önüne geçilebilmesi için ayıların beslenmek amacı ile yerleşim yerlerine gelmelerinin önüne geçilebilmesi amacı ile Bakanlığımızca yapılacak ağaçlandırma çalışmalarında meyveli türlere de yer verilmekte, avcılara verilen meyveli ağaç tohumlarının yaban hayatı sahalarına ekimi sağlanmaktadır.

Bölgede yaşayan bir çok kişiden ve avcılardan ayıların koruma statüsünden çıkarılması ve vurulmasının serbest bırakılması konusunda çok sayıda başvuru olmaktadır. Bu başvurulara verilen yanıt aşağıda gönderilmekte olup, Bakanlığımızın konuya bakış açısını yansıtmaktadır. Yine bilindiği üzere yaban hayatında bölgede yaşayan insanların göz ardı edilmesi korunan türler için daha büyük olumsuz etkiler doğurmakta, devlet olarak bu tip olaylara müdahale edilmediği durumlarda bu gibi yırtıcı hayvanlara insanlarca düşmanlık duyulmakta ve kaçak olarak vurulma olaylarında artış görülmektedir. Yaban hayatının korunması ile ilgili esaslar Anayasamız, taraf olduğumuz biyolojik çeşitliliği koruyan sözleşmeler, 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu, 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu, Merkez Av Komisyonu Kararlarına ve genel olarak dünyada kabul gören koruma ilkeleridir.

Genel olarak yaban hayatı, ülkemizde halk arasında Mecelle hukukunun uygulandığı dönemden kalma izlerle değerlendirilmektedir. “Av tutanındır” şeklinde özetlenen yaklaşım ile yaban hayvanlarının varlık ve yaşama hakkı insanın insafına terk edilmiş olarak algılanmaktadır. Halbuki yaban hayvanlarının da insanlar gibi yaşama hakkı vardır ve bu da uluslararası sözleşmelerle ve kanunlarla garanti altına alınmıştır.

İnsan yaban hayatının yaşama alanlarına serbestçe yerleşme hakkına sahip değildir. Yaban hayvanların yaşadığı alanlara girip bu sahalardaki ot ve diğer besinleri kendi hayvanlarına yedirerek yabani hayvanları aç bırakmak, onların barınma, uyuma, gezinme, beslenme ve büyüme alanlarına yerleşmek, yaylak ve kışlak kurmak, yaban hayvanlarını açlığa ve binlerce yıldan beri yaşadığı yerleri (yurtlarını) terk etme zorunda bırakmak insana verilmiş hak değildir.

Anayasamız, 56. maddesinde “Herkes, sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir. Çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevre kirlenmesini önlemek Devletin ve vatandaşların ödevidir..” hükmü ile çevresel değerlerin korunmasını emretmektedir. Yaban hayvanları çevresel değerlerin dinamik ve en önemli olan halkasıdır.

Bu halka hiçbir zaman koparılmaya veya yok edilmeye zorlanamaz. İnsanlığın sağlıklı çevre hakkına tecavüz anlamı taşır. Üzüntü ile karşılanan söz konusu olay üzerine konu hakkında uzman olmayan bir çok kişi tarafından basına çeşitli açıklamalar yapılmaktadır. Oysa ayıların gündüz vakti insanlara saldırması olayı son derece nadir karşılaşılan bir olay olup, bu konuda uzman kişilerin belirttiği üzere bu tip olaylar sağlıklı bir ayı davranışı olarak kabul edilmemektedir. Daha önceden Romanya’da da benzer bir olay yaşanmış olup, bu olaya neden olan ayının kuduz olduğu anlaşılmıştır. Genel Müdürlüğümüz arşivlerinden hazırlanmış olan 1999-2009 yıllarını kapsayan 90 ayı zararı vakası incelendiğinde ayıların münferit olarak insanlara zarar verebildiği, bu zararların çoğunluğunun tarım ve hayvanlara verilen zararlar olduğu, bu 10 yıllık süreçte karşılaşılan insan saldırısı vakası sayısının 16 olduğu, bu 16 vakadan sadece 2’sinin ölümle sonuçlandığı anlaşılmaktadır. Yukarıda ifade edilen bilgilerden de anlaşılacağı üzere bahse konu olay sıklıkla karşılaşılan bir durum olmayıp, saldırıyı gerçekleştiren ayının hasta ya da yaralı olma ihtimali son derece büyüktür.

Bu nedenle konu hakkında uzman olmayan kişilerce yapılan ve bilimsel verilere dayanmayan açıklamalar gerçekleri yansıtmamaktadır. “

ERZURUM (İHA)