Erzurum Milletvekili Muhyettin Aksak, 23 Temmuz Erzurum Kongresi’nin 94. Yılı münasebetiyle bir mesaj yayınladı. Aksak, Erzurum Kongresini kurtuluş yolunu açan bir halk hareketi olarak yorumladı.

Erzurum Kongresinin Doğu Anadolu’da Ermenilere verilmesi düşünülen altı ilin kaderini görüşmek üzere bölgesel bir kongre olarak toplanmış olmasına rağmen tüm ülkeyi ilgilendiren kararlan alındığına dikkat çeken Muhyettin Aksak, “Vatanın milli sınırlar içerisinde bir bütün olduğu ve bölünemeyeceği ilk kez Erzurum Kongresi’nde kabul edilmiştir. Doğu illerini kapsayan bir kongre olmasına karşın Erzurum Kongresi’nde tüm ülkeyi ilgilendiren kararlar alınmıştır. Mondros Mütarekesi 24. maddesinde Ermenilere bırakılması düşünülen Doğu Anadolu’daki Erzurum, Van, Bitlis, Diyarbakır, Elazığ illerinin haklarının korunması amacıyla toplanmış ve tüm ülkenin korunmasına yönelik çok önemli kararlar alınmıştır” dedi.

Türk milletinin tarih boyunca bağımsız olarak yaşadığına değinen milletvekili Aksak, “Ülkenin dört bir yanının düşmanlarca işgal edildiği ve adeta elinin kolunun bağlandığı bir ortamda gerçekleştirilen Erzurum Kongresi’nde, bağımsızlığın koşulsuz olarak kazanılması gerektiği fikri ilk kez ortaya çıkmıştır. Bütün kongre üyelerinin tam birlik ve beraberlikle destekledikleri bu fikir, tarih boyunca bağımsız yaşamış Türk Milletini tüm Anadolu’da harekete geçirmiştir” diye konuştu.

Aksak, mesajında şu iifadelere yer verdi: “Anadolu topraklarının adeta sigortası olan Erzurum 23 Temmuz 1919’da toplanan kongreyle milli mücadeleye yön vermiş ve önce TBMM arkasından da Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasında önemli rol oynamıştır. Anadolu‘nun kilit taşı olan ve topraklarına göz koyan düşmanlara geçit vermeyen Erzurum, Türk Milletinin Anadolu toprakları üzerindeki bağımsızlık meşalesinin yeniden yakıldığı ve ilden ile ulaştırıldığı şehir olarak tarihe adını bir kez daha altın harflerle yazdırmıştır. Milletimizin bağımsızlık şuur ve azminin kırılmamasını dilerken, Erzurumlu hemşehrilerime ve aziz milletimize Erzurum Kongresi’nin 94. Yıldönümünün hayırlı olmasını diliyor, Erzurum Kongresine katılarak milletin kurtuluşuna vesile olan kongre üyelerini rahmetle yad ediyorum” ifadelerine yer verdi.

23 Temmuz 1919 tarihinde yapılan Erzurum Kongresinde alınan kararlar;

– Millî sınırlar içinde bulunan vatan bir bütündür, parçalanamaz.
– Her türlü yabancı işgal ve müdahalesine karşı, Osmanlı Hükûmeti’nin dağılması halinde millet hep birlikte direniş ve savunmaya geçecektir.
– Vatanın ve istiklalin korunmasına ve sağlanmasına merkezi hükümetin (İstanbul Hükümeti) gücü yetmediği takdirde, amacı gerçekleştirmek için geçici bir hükûmet kurulacaktır. Bu hükümetin üyeleri millî kongre tarafından seçilecektir. Kongre toplanamamışsa bu seçimi Temsil Heyeti ( Heyet-i Temsiliye) yapacaktır.
– Kuvayı Milliyeyi amil (etken) ve millî iradeyi hakim kılmak esastır.
– Hristiyan unsurlara (azınlıklara) siyasi hâkimiyetimizi ve sosyal dengemizi bozucu haklar verilemez.
– Manda ve himaye kabul olunamaz.
– Millî Meclisin derhal toplanması ve hükûmet işlerinin meclis denetiminde yürütülmesini sağlamak için çalışılacaktır.