Uzun yıllardan beri, hep söyler dururuz.
‘Beyin ve sermaye göçü’nün önü alınsın.
Çünkü göç yüzünden Erzurum kan kaybediyor.
Çareler üretmek için hep sormuşuzdur:
– Erzurum’da zengin olan işadamı, niye büyük kentlere gidiyor?
Aynı şekilde ‘bilim adamları niye Erzurum’u terk ediyor?’
Gidene bakarsanız, çocukların eğitim durumu, rakım, uzun süren kış, sosyal yaşam gibi gerekçeler anlatır.
KUDAKA’DA KONUŞULAN GERÇEK
Oysa biz bu sorunun yanıtını hiç ummadığımız bir zamanda başka bir toplantıda bulduk.
İşte göçün gerekçesi:
– Erzurum’da zengin iş adamı, lüksü tatmak için büyük kentlere göç ediyor.
‘Durup dururken bunu nereden çıkardınız?’ diyenler olur.
Acele etmezseniz anlatayım.
Geçtiğimiz hafta KUDAKA, yani Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı’nın üyesi olduğumuz bir komisyon toplantısındaydık.
Rıfat Altan’dan boşalan KUDAKA’nın Genel Sekreterliğine atanan Talha Bekir Özmen’in İl Kültür ve Turizm Müdürü Fikret Öztürk ile birlikte düzenlendiği toplantıda bunlar konuşuldu.
ESNAFIMIZIN MİLLİ HASTALIĞI NEDİR?
İnovasyona Dayalı Bölgesel Turizm Stratejisi Geliştirme Projesi kapsamında hedef, Azerbaycan’ın başkenti Bakü ile ilişkileri geliştirmek.
İran’ın Tebriz’den sonra Bakü’deki Azerilere kış ve sağlık turizmi gibi hizmetler sunmak.
Bizler Erzurum’un tanıtımı nasıl olmalı konusunu görüşürken şöyle garip sesler yükseldi:
– Palandöken’e gelen turistin kent merkezine inmesini istiyoruz, değil mi?
– Evet
– Erzurum’a turist niye gelsin?
– Başına yürürken çatıdan buz düşsün, kaldırımda yürürken düşüp ayağını kırsın diye mi?
– Hayda bu da nereden çıktı? Elbette hayır.
– Peki kışın oluşan kirli havayı teneffüs etsin diye mi?
– O da değil, tarihi güzellikleri görmesi için.
– Esnafınız hala, ‘alacaksan indireyim’ tembelliğinde.
– O Erzurum esnafının milli hastalığı.
– Turist içmek, eğlenmek ister, kent merkezinde böyle yerler var mı?
– Yok.
– O zaman Araplar size en uygun turist. Siz en iyisi Arap pazarına gidin.
ZENGİNİN İKİ KORKUSU
Tartışma böyle sürüp giderken, yapılan bir değerlendirmede göçün arka planını da öğrendik.
Para kazanan Erzurumlunun, refahı yakaladıktan sonra tercihleri değişiyor.
Bu kez kazandığı parayı harcamak istiyor.
Eşiyle, çocuklarıyla lüks bir yerde yemek istiyor.
Villada, dubleks de oturmak istiyor.
Son model ve lüks otomobile binmek istiyor.
Ama Erzurum’da bunları yapmaktan çekiniyor.
‘Göz’den, ‘söz’den korkuyor.
Hemen derler, “Nereden buldun” diye.
Ve bu nedenlerle ver elini İstanbul.
Veya İzmir’e, ya da Bursa’ya göç ediyor.
Peki bu gerçek ışığı altında göç eden haksız mı?
Birini dile doladık mı yandı.
Anasını belleyene kadar dedikodu yapmıyor muyuz?
Yapıyoruz.
O zaman insanları kaçırtmamak bizim elimizde, çaresi de belli.
Dedikoduyla vedalaşmak.
“Erzurum’dan Niye Göç Ederler?” için 3 yanıt
Bir yanıt yazın
ERZURUM'DA HAVA
YAZARLAR
Uzun yıllardan beri, hep söyler dururuz.
‘Beyin ve sermaye göçü’nün önü alınsın.
Çünkü göç yüzünden Erzurum kan kaybediyor.
Çareler üretmek için hep sormuşuzdur:
– Erzurum’da zengin olan işadamı, niye büyük kentlere gidiyor?
Aynı şekilde ‘bilim adamları niye Erzurum’u terk ediyor?’
Gidene bakarsanız, çocukların eğitim durumu, rakım, uzun süren kış, sosyal yaşam gibi gerekçeler anlatır.
Mumans köyü, kış aylarında tamamen boşalırken, yazları tam bir tatil sitesi havasına bürünüyor.
Doğal güzellikleriyle büyüleyen Kaçkar Dağları’nın eteklerindeki, İspir ilçe merkezine 10 kilometre uzaklıkta bulunan Mumans köyü, göç nedeniyle tamamen boşaldı.
Daha önce 100 hane olan Mumans köyünde kalan son 13 aile de artık kışları köyde yaşamıyor. Kışları köyde kimse kalmayınca Köy Muhtarı muammer kaya de İspir ilçe sıne bağli mumans köyünde sevılen bırıdır.
Köy Muhtarı KAYA, AA muhabirine yaptığı açıklamada, köylülerin birçoğunun 20-30 sene önce iş için İstanbul,İzmir ,Ankara,çanakkale,Aydın, Bursa ve gibi büyük şehirlere göç ettiğini söyledi.
Birkaç sene öncesine kadar da köyde sadece yaşlıların kaldığını ifade eden kaya Bu aileler, kışları şehirlere gidiyorlar. Bu yüzden ben de kışları İspir ilçe merkezinde sık sık gıdıp gelıyoruz.. Şu anda köy tamamen boş” dedi.
Göç edenlerin köyleriyle bağlantılarını koparmadığını anlatan KAYA, ”İş için büyük şehirlere göç eden köylülerimiz, oralarda güzel işler yaptılar ve maddi durumu düzenlen çok sayıda kişi köye yazlık ev yaptırdı. Çok katlı binalar, villa tarzı konutlar yapanlar oldu” diye konuştu.
Geçmiş yıllarda tarım ve hayvancılık faaliyetlerinin ağırlıklı olarak yapıldığı köyün şimdi tatil köyü olarak değerlendirildiğini ifade eden KAYA, şunları kaydetti: ”Yedi gözeler’e sadece 1 kilometre uzaklıkta bulunan köyümüz, özellikle ilkbahar ve yazları muhteşem güzelliğe bürünüyor. Köyümüz yaz tatilinin değerlendirilebileceği bir yer. Yurdun diğer bölgeleri yazları sıcaktan kavrulurken köyümüzde ideal sıcaklıkta bir hava etkili oluyor. Bu nedenle, yazları köyümüze geri dönen çok sayıda aile oluyor. Bu ailelerin bazıları köyde 2 katlı bina yaptıran oldu. Bazı aileler de villa yaptırmak istedi ve onlar için köyün dışında bir bölgeyi imara açtırdık. Şu anda bu bölgede 2 tane villa yapıldı. Bu sene de villa yaptıracak köylülerimiz var.”
Köylerinde yazın çok hareketli geçtiğini anlatan kaya, ”Yazları köye gelen aileler hem sıla hasretini gideriyorlar hem de güzel bir tatil yapıyorlar” dedi.
kaya, köyde kışları kalan aile olmadığı için 1999′dan beri kapalı olan köy okulunu da eski dönemlerde kullanılan tarım ve ev aletlerinin sergilendiği bir müzeye dönüştürdüklerini belirtti.
Erzurum Kültür ve Turizm Müdürü Fikret Öztürk de Erzurum’un Osmanlı-Rus savaşının yaşandığı 1870′li yıllardan beri göç veren bir il olduğunu söyledi.
Özellikle dağlık bölgelerde bulunan köylerin çok fazla göç verdiğini dile getiren Öztürk, ”Bu köylerimizin nüfusu kış döneminde azalırken, yazları artıyor. Mumans köyü gibi kışın neredeyse tamamen boşalan köyler var. Bu köylerimizin çoğu, sıla hasreti gidermek ve yurdun diğer bölgelerindeki sıcak havadan kurtulup güzel bir tatil yapmak isteyenlerle yazı hareketli geçiriyor” diye konuştu.
kaya, yurdun diğer bölgelerinde yaşayan yaklaşık 3 milyon Erzurumlu bulunduğunu da belirterek, ”İlimiz hemşehri turizmi açısından büyük potansiyele sahip. Eğer bu hemşehrilerimizle yeniden temasa geçersek bu potansiyeli değerlendirerek ilimize ekonomik anlamda büyük katkı sağlamış olacağız” görüşünü aktardı.Bu haberi okurken acikcasi heyacanlandigimi ifade etmeliyim.Cunku bu kadar yildan sonra erzurumun da ilk ozel universitesi olacak ve hayal olarak gorulen bir ise imza atiliyor gonulden tebrik ediyor yolunuz acik olsun diyorum
herşey pahalı kiralar uçuk ,sokaklar pilik içinde memur işçi niye dursun burada
Evet, sorununda çozumunde kendisi bizde..!
Eski kafalari birakmadikça,
kendi dogrularini insanlara dayatmadikça,
dinle oynayıp karşısındakini dinsizlikle suçladikça,
Irkçiligi koruklemek için provokasyonlar yapildikça,
insana saygi ve sevgiyi esas almadikça,
ozelestri yapmayi bilmedikçe,
hosgorulu olmadikça,
tahammul etmeyi ogrenmedikçe,
kiskançligi birakmadikça,
onyargiyi yikmadikça,
dedikodudan vazgeçmedikçe
bu sorunlarin hiçbiri hiçbir zaman bitmez! (Goç’un bir sebebidir)
Asil sorun ne gidenlerde nede orda kalanlardadir. Sorunun çozumu genel olarak Turkiye’nin yapisinda, egitiminde… Erzurum Turkiye’nin bir yansimasidir sadece. Herkes ekonomik nedenle, evlilik nedeniyle hastalik nedeniyle (v.s) bir sekilde Erzurum’dan ayrilmak zorunda kalmistir. Keyfi giden olduguna inanmiyorum olsa bile istisnadir, hem Erzurum’lu olmak ille de Erzurum’a yapisip kalmak zorunda olmak degildir. Kim nerede mutlu ise orada yasamalidir.. (goç’un en buyuk sebebplerinden biridir!)
Asil amaç onlari Erzurum’a çekmek, ayak uydurabilmesini saglamak için, egitimler duzenlemek kultur senlikleri duzenleyerek onlari Erzurum kulturunde eritmek ve kulturumuzu kazandirmak olmalidir. Goç Erzurum’luyla baslamadigi gibi en iyiyi aramaya dogru goçler her zaman olacaktir. Kimisi Istanbul’a kimi Ankara’ya kimileride yurtdisina çikacaklardir. Fakirligin çok oldugu bolgede goç kaçinilmazdir! (goç’un en buyuk sebebidir!)
Misal;
Trabzon’da, Giresun’da, Ordu’da findik mevsimi vardir. Hem findigini toplamaya, hem iznini kullanmaya gider Karadeniz insani. yaylalara çikar, yayla senliklerine katilir, kermesler olur, Rize’ye çay toplamaya gider. karadeniz insani hem ziyaret hem ticaret misali memleketlerini gormus olurlar. Yani orda mecburiyet vardir. Yayla’da bu isin sonucunda çikmistir. Kendi gelenek ve goreneklerini yasamak, yemeklerini yemek kulturlerini gormek için ellerinden geleni yaparlar. Erzurum’da ekecek biçecek isler yoktur yani gitmek için bir mecburiyet olmadigindan memlekete gelisler azalir. Ama memleketten çikanlarda baska sehirlerde çok zengin degildir. Erzurum’da bir kazanci olmadigi için butçesi sarsilacagindan Erzurum’a gelemez çogu. Ama Karadeniz insani her yil gitmek zorundadir çalismak için bu vesile ile de ziyaretlerini yapmis olurlar. Ancak gelir seviyesi yuksek olan insanlarin meselâ kis sporu için Erzurum’a gelmeleri, ekonomik açidan Erzurum’a faydali olmalari, hemde Erzurum’u gorup ordaki geçmisini yasamasi bakimindan tabiki onemlidir. .Erzurum’da etkinlikler yapilmasi (kermesler, yemek tanitimi, bolgesel ozelliklerinin on plana çikarilmasi) Erzurum’u sevenleri Erzurum’a çekecektir. Bu ugurda etkinlikler yapmak için komiteiler kurulmalidir. Bu etkinlikler çok iyi tanitilarak tum gurbetteki Erzurum’lulari memlekete çekmek mumkundur. Erzurum’un ozelliklerini tanitmak için sponsorlar aranmalidir. Reklâm en buyuk guçtur..!
Istemesini bilmelidir Erzurum insani, aramalidir hakkini sonuna kadar. Sorgulamalidir vesselâm…
Ayrica bir baska konu da din’i ve siyasi baskilardan vazgeçilmelidir!
Meselâ dikkat ediyorum da yazilanlar ve yapilan paylasimlarin çogu, sanki ayni din’den, ayni gorusten, ayni dusunceden olmaya ve sevgi’yi bu yuzden kutsamaya yonelik!
Oysa sevgi korkuya dayali, din’e dayali olmaz.
Sevgi hiçbir çikar gozetmeden, hiçbir ayrim gozetmeden insanlari oldugu gibi kabul edip sevebilmektir.
O halk bizden degildir, bu halk bize uyum saglamaz, su halk bizim gibi dusunmuyor, yada digeri ayni bize benziyor demek, sevginin bolunmusluk halidir, bir tarafi sev bir tarafi sevme, dusman belle gibi!
Irk’indan , dil’inden, din’inden kulturunden dolayi insanlar reddedilmemeli ve sevgi ayrimi yapilmamalidir.
Yapilirsa ne mi olur?
Kaybedersiniz…
Turizm açisindan, ilgi açisindan, sevgi açisindan, hatta unutulmus bir sehir haline donersiniz..!
Saygideger hocam Sn.Kadir Sabuncuoglu’na tesekkurlerimle…
Serap Durmazpinar Kuruhasanoglu / France